Oedeem is een overmatige ophoping van vocht in het weefsel tussen de cellen van het lichaam. Oedeem ontstaat door een verstoord evenwicht in aan- en afvoer van lymfevocht. Net als de bloedbaan waarin bloed circuleert, heeft het lichaam een lymfestelsel waar lymfe doorheen stroomt. Het lymfestelsel lijkt op het stelsel voor de bloedsomloop. In tegenstelling tot de bloedcirculatie is het lymfstelsel alleen een afvoerend systeem.

Vocht wordt door de bloeddruk uit de venen (bloedvat dat zorgt voor de terugvoer van het bloed richting het hart) geperst en komt zo in het weefsel terecht. De lymfevaatjes nemen het vocht dat uit de venen wordt geperst uit het weefsel op. Op het kruispunt van grote lymfevaten bevinden zich lymfeknopen. De lymfeknopen liggen dichtbij organen en op centrale plekken in de armen, benen en nek. Lymfeknopen worden ook wel klieren genoemd.

Overmatige ophoping van lymfevocht noemen we lymfoedeem. Dit kan ontstaan door een medische ingreep, zoals verwijdering van lymfeklieren, maar bijvoorbeeld ook bij een knie-operatie, na een ongeval of bij aangeboren minder functionerende lymfebanen. Een andere vorm van oedeem, het veneusoedeem, kan veroorzaakt worden door hoge bloeddruk, trombose of spataderen. Andere oorzaken kunnen zijn: reumatisch oedeem, na radiotherapie, falen van inwendige organen, medicijngebruik, infectie, inactiviteit of verlamming.

Behandeling

Manuele lymfedrainage wordt uitgevoerd door een oedeemfysiotherapeut. Het is een zachte behandeltechniek waarbij de therapeut probeert de vochtafvoer door de lymfevaten te stimuleren. Doel van de behandeling is het verminderen of stabiliseren van oedeem in de ledematen, romp en aangezicht. Oedeemfysiotherapie maakt gebruik van verschillende behandelvormen: manuele lymfedrainage (zachte draaiende/masserende handgrepen), compressietherapie (met zwachtels en later elastische kousen), bewegings- en ademhalingsoefeningen, lymftaping en advies.

Lymftaping is een speciale tape die de lymfedrainage ondersteunt. De tape heeft dezelfde elasticiteit als de huid en zorgt voor een versnelde afvoer van lymfevocht. Lymfetape kan gebruikt worden bij oedeem en zenuwpijn:

– om de bloed-en lymfedoorstroming te bevorderen, waardoor het oedeem vermindert
– om fibrose (verhardingen in het weefsel) te verzachten
– om de schadelijke gevolgen van bestraling te verminderen
– om de pijn te dempen.